Specyfikacja techniczna: Zapłacić teraz, czy ryzykować później?

Planowanie systemu sterowania może się odbywać z wykorzystaniem odpowiednich specyfikacji technicznych, sformatowanych w sposób bardzo prosty i łatwy do zrozumienia nawet dla inżynierów spoza branży automatyki i sterowania.
Nawigowanie po ?wzburzonych wodach? opracowywania systemu sterowania może być wyzwaniem nawet dla bardzo doświadczonych menedżerów projektu. Działania przy tworzeniu tego rodzaju systemu ? takie jak oszacowanie, planowanie i budowanie ? to dla niektórych przysłowiowa czarna magia. Wiele aspektów projektu dotyczącego automatyki w miarę łatwo może zostać niewłaściwie przekazanych lub niedokładnie zrozumianych albo po prostu przyjmuje się niewłaściwą strategię sterowania do osiągnięcia całościowych wymagań produkcyjnych. W rezultacie spora liczba rozmaitych pułapek jest w stanie zmienić nawet stosunkowo łatwy projekt systemu sterowania w ?tonący statek?.
Ryzyko to da się jednak usunąć, gdy dajemy się prowadzić swego rodzaju ?latarni morskiej? ? czyli korzystamy ze specyfikacji technicznej. Dostarcza ona sprawdzonego, strukturalnego podejścia do opracowywania projektu układu automatyki i może pomóc utrzymać nasz statek na spokojnych wodach.
Czym są specyfikacje techniczne?
Specyfikacje techniczne projektu to dokumenty, które zawierają jego uproszczony opis, wykorzystujący podstawowe terminy. Umożliwiają użytkownikowi końcowemu zrozumienie tego, co zostało zdefiniowane, bez konieczności posiadania dogłębnej wiedzy odnośnie programowania układów sterowania. Jeśli chcemy opracować projekt, który sprawdzi się w praktyce i będzie realizował to, czego od niego oczekujemy, wówczas niezbędny stanie się plan zawierający w szczegółach nasze wymagania. Planowanie systemu sterowania może być ułatwione właśnie przez wykorzystywanie specyfikacji technicznych, sformatowanych w bardzo prosty sposób, łatwych do zrozumienia dla inżynierów spoza branży automatyki i sterowania. Wykorzystując uproszczony język, dokumenty te dostarczają informacji o bardzo specyficznych funkcjach docelowych, które pozwalają wszystkim zaangażowanym i zainteresowanym osobom na zrozumienie różnych aspektów proponowanego rozwiązania.
Specyfikacje techniczne systemu automatyki dzielą się na:
-> specyfikacje funkcjonalne (Functional Specifications ? FS),
-> szczegółowe specyfikacje projektowe (Detail Design Specifications ? DDS).
W specyfikacjach funkcjonalnych definiuje się pełny obraz ogólnej funkcjonalności systemu. Dokumenty typu FS zawierają specyfikacje oprogramowania lub specyfikacje serii. Te drugie zwykle definiują wspólne elementy i/lub narzędzia używane w wielu miejscach systemu.
Szczegółowe specyfikacje projektowe z kolei zazwyczaj koncentrują się bardziej na swoistej aplikacji lub funkcjach związanych z procesem, takich jak sekwencje modułów sprzętowych, macierze blokad oraz warunki zautomatyzowanej logiki.
Typowy system sterowania jest opisany poprzez dokumentację obu typów ? FS i DDS, całkowicie określającą wszystkie jego funkcje. Dokumenty FS mogą być wykorzystane do celów ofertowych. Podaje się w nich dokładne warunki oferty, umożliwiając klientowi porównanie różnych opcji. Z kolei po przyjęciu oferty i zatwierdzeniu projektu zastosowanie mogą znaleźć dokumenty DDS ? rozwinięte tak, aby określały szczegóły realizacji funkcji podanych przez dokumenty FS.
Sześć korzyści ze specyfikacji
Stosowanie specyfikacji technicznych umożliwia osiąganie szeregu korzyści, wśród których najważniejsze to:
-> dostarczenie materiałów do sporządzenia szczegółowej oferty,
-> dokładne zdefiniowanie tego, co otrzyma użytkownik końcowy,
-> określenie zakresu projektu,
-> opracowanie wstępnego harmonogramu realizacji projektu,
-> określenie celów zastosowania układu automatyki, prowadzące do skutecznego wdrożenia projektu,
-> opracowanie dokumentów referencyjnych dla testów odbioru technicznego.
Metody osiągania celu
Najlepsze praktyki opracowywania specyfikacji technicznych obejmują:
zebranie wszystkich zainteresowanych stron na wczesnym etapie sporządzania specyfikacji ? inżynierów, specjalistów od produkcji, utrzymania ruchu, kontroli jakości itd.,
-> zdefiniowanie wszystkich używanych pojęć, tak aby każdy uczestnik myślał o projekcie w ten sam sposób,
-> zorganizowanie dokumentów i opracowanie ?mapy drogowej?, aby wszyscy rozumieli ogólne cele projektu,
-> zidentyfikowanie ogólnego sposobu rozwiązywania ewentualnych problemów z działaniem systemu,
-> zastosowanie w jak największym stopniu podejścia opartego na klasach w celu skrócenia czasu projektowania, wdrażania i testowania systemu,
-> wykonanie najpierw po jednym przykładzie każdego typu dokumentu i zrecenzowanie go, aby zapewnić, że w dokumentacji reprezentowane są interesy wszystkich stron.
Autor: Robbie Peoples jest menedżerem projektu i wiodącym inżynierem systemów w Cross Company Integrated Systems Group.
Tekst pochodzi z nr 5/2016 magazynu "Control Engineering". Jeśli Cię zainteresował, ZAREJESTRUJ SIĘ w naszym serwisie, a uzyskasz dostęp do darmowej prenumeraty w formie drukowanej i/lub elektronicznej.